Lá Úa (Les Feuilles Mortes)

Nguyên bản Les Feuilles Mortes của thi sĩ Jacques Prévert vẽ hình ảnh đám lá khô được xúc lên từng xuổng khi những ngày hè đã qua đi và mùa thu tràn ngập tới. Và kỷ niệm cùng hối tiếc cũng đầy ắp như thế, sau một cuộc tình rực rỡ.  Trong cái thơ mộng của mùa thu, cuốc xẻng là thực tại làm vỡ vụn đi những hư ảo tuyệt vời.

Bài thơ này được nhạc sĩ Joseph Kosma lồng vào một giai điệu êm ả, không vút cao, không trầm đục, không dồn dập, như gợi nhớ, như kể lể. Thương tiếc một mối tình tuyệt vời không thể nào dữ dội, chỉ dai dẳng, đầy dằn vặt.

Và nói đến Les Feuilles Mortes không thể nào không nhắc đến Yves Montand.  Nghe người ca sĩ này đọc thơ, rồi bỗng nhiên thành lời hát, rồi bỗng nhiên cả một trời dĩ vãng riêng tư ào ạt tới như gió bấc ngày đông, rồi những vết chân, những con sóng, rồi tiếng hát ngưng nhưng âm vang không dứt.

Lá Úa được phóng dịch từ lời thơ này vào một đêm khuya, hoà âm trong một đêm khuya, ghi âm một đêm khuya khác.  Xin gửi đến bằng hữu chút ray rứt trong đêm.

Nguyễn Thảo
Đầu tháng mười một năm 2015

Đã có rất nhiều phiên bản cho nhạc phẩm này.  Ngay cả lời Việt cũng đã được dịch đi dịch lại.   Tuy nhiên, để theo đúng với tinh thần của nguyên bản,  Lê Vũ và Nguyễn Thảo quyết định chuyển qua lời Việt từ bản tiếng Pháp của Jacques Prévert qua tiếng hát của Yves Montand và Irène Joaquim.  Nhà soạn nhạc Hungarian Joseph Kosma cho ra nhạc phẩm này ra đời 70 năm trước, nhưng có lẽ ông cũng không ngờ đươc là tác phẩm của ông đã trở thành kinh điền cho giòng nhạc jazz qua bao nhiêu thế hệ.  Nét nhạc rực rỡ tuyệt vời này sẽ mãi mãi không phai nhòa.

Phong cách jazz thuần túy được thể hiện bằng upright bass, piano và warm electric guitar.  Dàn string ensemble không thể thiếu xót được trong phối khí của nhạc phẩm này với cảm giác mênh mông, vang vọng của mất mát, xa xôi.  Tô điểm thêm cho hòa âm là tiếng guitar thùng và accordion lơ lửng, đẩy đưa như những chiếc là vàng cuốn đi trong gió thu.  Xin mời thường thức Lá Úa (Les Feuilles Mortes) qua tiếng hát Nguyễn Thảo.  Lời Việt phóng tác do Lê Vũ, Nguyễn Thảo viết.

Sau “Lá Úa” LeVuMusic sẽ tạm ngưng vài tuần để chẩn chỉnh một số vấn đề kỹ thuật.  Mong sẽ trở lại sớm với quí thính giả.

 

 

Nguyễn Thảo